De wet van 15 mei 2014 voegt een nieuwe bouwsteen toe aan het Wetboek van economisch recht (WER), nl. Boek XIV. “Marktpraktijken en consumentenbescherming betreffende de beoefenaars van een vrij beroep”. Deze wet treedt in werking op 31 mei 2014.
Invoeging boek XIV
Het nieuwe boek XIV “Marktpraktijken en consumentenbescherming betreffende de beoefenaars van een vrij beroep” herneemt, specifiek voor de vrije beroepers, het grootste deel van de marktpraktijkenwet. Daarnaast bevat het de omzetting van richtlijn 2011/83/ EU over de consumentenrechten in Belgisch recht.
Omzetting richtlijn consumentenrechten
Richtlijn 2011/83/EU behandelt de overeenkomsten gesloten tussen een onderneming, inclusief de beoefenaars van een vrij beroep, en een consument. Ze vereenvoudigt en harmoniseert de regels voor overeenkomsten op afstand en buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten (voor de vrije beroepers wordt in boek XIV gesproken van de ‘gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening’). En ze harmoniseert de aan de consument te verschaffen informatie en het herroepingsrecht voor deze twee soorten van overeenkomsten.
Deze richtlijn is niet van toepassing op:
- •
-
overeenkomsten die worden opgesteld door een openbaar ambtenaar, en
- •
-
overeenkomsten m.b.t. sociale dienstverlening, inclusief sociale huisvesting, kinderzorg en ondersteuning van gezinnen of personen in permanente of tijdelijke nood, waaronder langdurige zorg.
Bovendien stelt de richtlijn minimale regels vast m.b.t. de te verschaffen informatie voor andere overeenkomsten dan overeenkomsten op afstand en buiten verkoopruimten (voor vrije beroepers de ‘gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening’). En ze bevat bepalingen over de uitvoering en andere aspecten van overeenkomsten, zoals de levering, risico-overgang, vergoedingen voor het gebruik van een betaalmiddel, communicatie per telefoon en extra betalingen boven de vergoeding van de contractuele hoofdverbintenis.
Sommige bepalingen van de marktpraktijkenwet moeten dus aangepast worden als gevolg van richtlijn 2011/83/EU.
Richtlijn 2011/83/EU definieert overeenkomsten op afstand op een gelijkaardige manier als de marktpraktijkenwet. Het begrip ‘buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten’ (voor vrije beroepers de ‘gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening’) is daarentegen ruimer dan het huidige en de herroepingstermijn wordt verlengd van 7 werkdagen tot 14 kalenderdagen.
De richtlijn legt ook nog een reeks gemeenschappelijke regels vast voor de overeenkomsten op afstand en buiten verkoopruimten (‘gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening’), onder meer over het gebruik van een herroepingsformulier, de verlenging van de herroepingstermijn tot 12 maanden in geval van afwezigheid van de informatie over het herroepingsrecht, de terugbetaling door de onderneming in geval van herroeping, de terugzending van de goederen, de verantwoordelijkheid van de consument in geval van waardevermindering van het goed en de uitzonderingen op het herroepingsrecht.
Bijlage 1 van boek XIV van het Wetboek economisch recht bevat modelinstructies voor herroeping. Bijlage 2 van boek XIV bevat een modelformulier voor herroeping.
De omzetting van de richtlijn wijzigt dus voornamelijk de bepalingen over de overeenkomsten op afstand en buiten verkoopruimten (voor vrije beroepers de ‘gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening’) uit de marktpraktijkenwet.
Het gaat daarbij onder meer om:
- •
-
de lijst van inlichtingen die aan de consument moeten worden verschaft voor de contractsluiting;
- •
-
de herroepingstermijn die op 14 dagen wordt gebracht voor buiten de gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening gesloten overeenkomsten, zelfs wanneer de consument erom heeft verzocht;
- •
-
de invoering van een modelformulier voor herroeping dat de consument kan gebruiken;
- •
-
het verbod op standaardopties;
- •
-
de verplichting tot levering binnen 30 dagen na het sluiten van de overeenkomst;
- •
-
de risico-overdracht bij de inbezitname door de consument.
Om aan de bestaande ongrondwettelijkheid met betrekking tot de uitsluiting van de beoefenaars van een vrij beroep uit het toepassingsgebied van de marktpraktijkenwet te verhelpen, werden er specifieke bepalingen van de marktpraktijkenwet en van de richtlijn 2011/83/EU die op de beoefenaars van de vrije beroepen van toepassing zijn, ingevoerd. En de bepalingen uit de marktpraktijkenwet die niet relevant zijn voor de beoefenaars van een vrij beroep (onder meer de regels in verband met uitverkopen, opruimingen of solden, openbare verkoop, en de bijzondere regels voor geregistreerde benamingen) werden geschrapt.
Structuur boek XIV
Boek XIV “Marktpraktijken en consumentenbescherming betreffende de beoefenaars van een vrij beroep” is als volgt opgebouwd:
- •
-
Titel 1 – Algemene principes
- •
-
Titel 2 – Informatie aan de consument
- –
-
Hoofdstuk 1. Algemene verplichting tot informatie aan de consument
- –
-
Hoofdstuk 2. Prijsaanduiding
- –
-
Hoofdstuk 3. Vergelijkende reclame
- –
-
Hoofdstuk 4. Promoties inzake prijzen
- â§
-
Afdeling 1. Verwijzing naar de eigen, voorheen toegepaste prijs
- â§
-
Afdeling 2. Titels die recht geven op terugbetaling of prijsvermindering
- –
-
Hoofdstuk 5. Diverse bepalingen
- •
-
Titel 3. Overeenkomsten met consumenten
- –
-
Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen
- –
-
Hoofdstuk 2. Overeenkomsten op afstand
- –
-
Hoofdstuk 3. Buiten de gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening gesloten overeenkomsten
- –
-
Hoofdstuk 4. Gezamenlijk aanbod
- –
-
Hoofdstuk 5. Onrechtmatige bedingen
- –
-
Hoofdstuk 6. ….. (n.v.d.r.: hoofdstuk 6 is niet terug te vinden in de wet van 15 mei 2014)
- –
-
Hoofdstuk 7. Bestelbon
- –
-
Hoofdstuk 8. Bewijsstukken
- –
-
Hoofdstuk 9. Verlenging van dienstenovereenkomsten
- •
-
Titel 4. Verboden praktijken
- –
-
Hoofdstuk 1. Oneerlijke beroepspraktijken jegens consumenten
- â§
-
Afdeling 1. Toepassingsgebied
- â§
-
Afdeling 2. Oneerlijke beroepspraktijken
- â§
-
Afdeling 3. Misleidende beroepspraktijken
- â§
-
Afdeling 4. Agressieve beroepspraktijken
- –
-
Hoofdstuk 2. Oneerlijke beroepspraktijken jegens andere personen dan consumenten
- –
-
Hoofdstuk 3. Ongewenste communicaties
- •
-
Titel 5. Slotbepalingen
Definities eigen aan boek XIV
De wet van 15 mei 2004 voegt ook nog de ‘definities eigen aan boek XIV.’ toe aan het Wetboek van economisch recht (nieuw hoofdstuk 5, boek I, titel 2; art. 2, wet van 15 mei 2014).
Ze voegt het merendeel van de bestaande definities van de marktpraktijkenwet in. Daaraan worden nieuwe definities toegevoegd ter omzetting van richtlijn 2011/83/ EU, zoals volgens specificaties van de consument vervaardigde goederen, buiten verkoopruimten gesloten overeenkomst, verkoopruimte, verkoopovereenkomst, dienstenovereenkomst, digitale inhoud, commerciële garantie en aanvullende overeenkomst.
Om rekening te houden met de specifieke kenmerken van de uitoefening van een vrij beroep werd het begrip ‘verkoopruimte’ vervangen door ‘gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening’ en werd het begrip ‘buiten verkoopruimten gesloten overeenkomst’ vervangen door ‘buiten de gebruikelijke plaats van beroepsuitoefening gesloten overeenkomst’.
Strafsancties voor inbreuken op boek XIV
Ten slotte voegt de wet van 15 mei 2014 volgende nieuwe afdelingen toe aan boek XV van het WER:
- •
-
afdeling 6. ‘De bijzondere bevoegdheden inzake opsporing en vaststelling van inbreuken op boek XIV’ wordt toegevoegd aan hoofdstuk 2, titel 1 van boek XV (art. 4, wet van 15 mei 2014), en
- •
-
afdeling 10. ‘De straffen voor de inbreuken op boek XIV’ wordt toegevoegd aan hoofdstuk 2, titel 3 van boek XV (art. 5, wet van 15 mei 2014).
Opheffing
De wet van 15 mei 2014 heft de ‘wet van 12 augustus 2002 betreffende de misleidende en vergelijkende reclame, de onrechtmatige bedingen en de op afstand gesloten overeenkomsten inzake de vrije beroepen’ (WVB) volledig op vanaf 31 mei 2014.
In werking
De wet van 15 mei 2014 treedt in werking op 31 mei 2014.
Titel 3 van boek XIV ‘Overeenkomsten met consumenten’ van het Wetboek van economisch recht (zoals ingevoegd bij de wet van 15 mei 2014), die betrekking hebben op overeenkomsten gesloten tussen beoefenaars van vrije beroepen en consumenten, zijn slechts van toepassing op de overeenkomsten afgesloten na 31 mei 2014.
Bron:Wet van 15 mei 2014 houdende invoeging van Boek XIV “Marktpraktijken en consumentenbescherming betreffende de beoefenaars van een vrij beroep” in het Wetboek van economisch recht en houdende invoeging van de definities eigen aan boek XIV en van de rechtshandhavingsbepalingen eigen aan boek XIV, in de boeken I en XV van het Wetboek van economisch recht, BS 30 mei 2014.