In milieustrafzaken vordert de Procureur des Konings soms een exploitatieverbod op basis van art. 16.6.5. D.A.B.M.. Dit artikel bepaalt dat de rechter, na de partijen gehoord te hebben, bij wijze van veiligheidsmaatregel het verbod kan uitspreken om de inrichtingen, die aan de oorsprong van het milieumisdrijf liggen, te exploiteren gedurende de termijnen die hij bepaalt.
Het begrip veiligheidsmaatregel wordt niet gedefinieerd onder art. 1.1.2. of 16.1.1. D.A.B.M., maar wordt in een andere context, namelijk die van de bestuurlijke handhaving, wel omschreven onder art. 16.7.1. § 2 D.A.B.M.:
“Veiligheidsmaatregelen zijn maatregelen waarbij de personen, vermeld in § 1, alle handelingen kunnen stellen of opleggen die zij onder de gegeven omstandigheden nodig achten om een aanzienlijk risico voor mens of milieu uit te schakelen, tot een aanvaardbaar niveau in te perken of te stabiliseren.”
Ook de parlementaire voorbereiding toont de bedoeling van de wetgever bij veiligheidsmaatregelen volgend uit het D.A.B.M.:
“Veiligheidsmaatregelen vormen een geheel aparte categorie. Hoewel het om beperkende maatregelen gaat, veronderstellen ze geen fout in hoofde van de persoon tot wie ze zijn gericht en hebben ze evenmin tot doel te bestraffen.” (Parl. Doc. Vl. Parl. 2006-2007, nr. 1249/1, 15.)
Uit de bedoeling van de veiligheidsmaatregelen die de decreetgever had, zoals die kan worden afgeleid uit art. 16.7.1. § 2 D.A.B.M. en de parlementaire voorbereiding, blijkt dat deze maar kunnen opgelegd worden indien ze noodzakelijk zijn om er een aanzienlijk risico voor mens of milieu mee uit te schakelen. In het licht van het proportionaliteitsbeginsel is het daarbij vanzelfsprekend dat slechts tot een volledig verbod van exploitatie zal worden beslist indien dit de enige mogelijkheid is om de veiligheid te garanderen.
Omdat een exploitatieverbod, natuurlijk de meest verregaande veiligheidsmaatregel is, zal de betrokkene op alle mogelijke manieren moeten aantonen dat er geen aanzienlijke risico’s zijn voor mens of milieu. Dit kan onder meer door een fotoreportage of deurwaardersvaststelling voor te leggen aan de rechtbank. Uit de rechtspraak blijkt immers dat dergelijke vorderingen tot exploitatieverbod werkelijk geval per geval worden beoordeeld.
Jan Opsommer
jan.opsommer@ovdb.be
www.ovdb.be