In het Vlaams Parlement wordt momenteel druk gesleuteld aan het voorstel van nieuw mestdecreet. Dit nieuw mestdecreet dat de mestproblematiek in Vlaanderen moet regelen zou tegen 1 januari 2007 in voege moeten treden.
De kernpunten van het voorstel van decreet zoals het momenteel voorligt zijn de volgende:
1. Correct omzetten van Europese richtlijn
Uitgangspunt van het nieuw mestdecreet is dat het een omzetting is van diverse Europese regelgeving (nitraatrichtlijn, kaderrichtlijn water, enz.)
2. Administratieve vereenvoudiging
Bij de uitwerking van het voorstel van decreet werd ook rekening gehouden met de vraag naar administratieve vereenvoudiging.
3. Vlaanderen volledig kwetsbaar
Alle wateren van het Vlaamse Gewest worden als kwetsbaar aangeduid en gans Vlaanderen is kwetsbare zone water.
4. Bedrijven en hun landbouwgronden.
Bedrijven worden als geheel bekeken met al hun gronden, dit voor het berekenen van zowel de mestoverschotten als de mestverwerkingsplicht.
5. Inventarisatie en monitoring
Het mestbeleid zal steunen op de inventarisatie van de mestproductie, de perceelsregistratie, de monitoring van het nitraatresidu en van de Map-meetpunten in grond- en oppervlaktewater, het jaarlijks voortgangsrapport, de controle en het toezicht. De controle op het vervoer zal hier een voorname rol spelen.
6. Gebiedsgericht beleid
Het nieuwe mestdecreet geeft aan de Vlaamse Regering de mogelijkheid om een gebiedsgericht beleid te voeren op grond van bepalingen betreffende :
– de periodes voor het opbrengen van mest op het land, in functie van de waterkwaliteit
– de beperking van de mogelijkheden van overname, omzetting van diersoort en samenvoeging tot dezelfde diersoort
– het opkopen van nutriëntenemissierechten in bepaalde gebieden
– het regelen of beperken van de afzet van dierlijke mest en van mestoverschotten, door invoer of de vestiging of uitbreiding van bedrijven in bepaalde gemeenten
7. De dynamiek van de ondernemingen.
Uitgangspunt is dat de economie in Vlaanderen groeit. Het nieuw mestdecreet wil dan ook de landbouw niet blijven remmen en zal een aantal opties nemen om de veehouders toe te laten te groeien.
8. Het nitraatresidu
Als enige regio in Europa gebruikt Vlaanderen het meten van het nitraatresidu op het veld als waardemeter, die in rechtstreeks verband staat met de op het perceel gebrachte meststof.
9. De mestverwerkingsplicht
In het nieuw mestdecreet wordt de mestverwerking verder aangemoedigd en in sommige gevallen verplicht.
De mestverwerkingsplicht op het netto stikstofoverschot van de bedrijven of bedrijfsgroepen ziet eruit als volgt :
a) Indeling van de gemeenten in 3 soorten volgens de productiedruk in kg N per ha.
– kleiner of gelijk aan 170 kg/ha : 10 % verwerkingsplicht – meer dan 170 kg/ha en lager of gelijk aan 340 kg/ha : 20 %
– meer dan 340 kg/ha : 30 %
b) Bovendien nog verwerking van 0,6 % per volle schijf van 1000 kg netto stikstofoverschot
Er wordt rekening gehouden met de schaalnadelen voor kleine familiale bedrijven, door de verwerking slechts op te leggen voor wie een te verwerken hoeveelheid heeft van meer dan 5000 kg netto stikstof.
10. De handhaving
Het voorstel van nieuw mestdecreet neemt een duidelijke optie voor handhaving. Voor de bestraffing is in hoofdzaak gekozen voor het instrument van de administratieve geldboete. De zwaarste overtredingen zullen strafrechterlijk beteugeld worden.
De basis- en superheffingen, die aanleiding gaven tot veel discussies en problemen, worden afgeschaft. Zodra het milieuhandhavingsdecreet in werking treedt, zal de handhaving van het mestdecreet op deze basis gebeuren.
11. Een klantvriendelijke Mestbank
De Mestbank krijgt een voorname rol toebedeeld in een beleid dat de landbouwers wil oproepen en sensibiliseren om, in het kader van de goede landbouwpraktijken, duurzaam te ondernemen met het oog op het vrijwaren en verbeteren van de milieukwaliteit. Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de ondersteunende taken en de controletaken van de Mestbank.
12. Wetenschappelijk onderzoek
Ook in het kader van het nieuwe mestdecreet zullen verder onderzoeksprojecten gesteund worden.
13. Natuur
Wat betreft de regulering van bemesting in kwetsbare zones van ecologisch waardevolle agrarische gebieden, natuurgebieden en bosgebieden (art. 15bis en 15ter) wil de Vlaamse overheid in het voorjaar 2007 een voorstel van decreet in dienen dat deze materie regelt, de bestaande regeling moderniseert en op een meer eenvoudige wijze vervangt.
Dit voorstel van nieuw mestdecreet wordt verder besproken in de commissievergadering van 30 november 2006. De stemming in het Vlaams Parlement is voorzien in december 2006.
Jan OPSOMMER
jan.opsommer@telenet.be