Vlaams minister van Financiën, Annemie Turtelboom, heeft opnieuw een omzendbrief gepubliceerd over de toepassing van de antimisbruikbepaling in het kader van de registratie- en erfbelasting in het Vlaams Gewest. Deze nieuwe omzendbrief 2015/1 vervangt vanaf 1 januari 2015 de omzendbrief 2014/2.
Nieuwe omzendbrief 2015/1
Artikel 3.17.0.0.2 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit (zoals gewijzigd door het decreet van 19 december 2014) voorziet in een antimisbruikbepaling voor alle Vlaamse belastingen opgenomen in de VCF, met ingang van 1 januari 2015.
Of een rechtshandeling of een geheel van rechtshandelingen die een belastingplichtige stelt een fiscaal misbruik vormt inzake de erf- en/of registratiebelasting, moet in principe voor elk geval afzonderlijk beoordeeld worden, rekening houdend met de concrete context en de modaliteiten.
Om toch enige duidelijkheid en houvast te verschaffen en een eenvormige toepassing van artikel 3.17.0.0.2 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit (VCF) te bekomen, somt Minister Turtelboom in haar nieuwe omzendbrief 2015/1 een aantal rechtshandelingen op die hetzij duidelijk niet, hetzij duidelijk wel (behoudens tegenbewijs), als fiscaal misbruik inzake de erf- of registratiebelasting kunnen worden beschouwd.
De minister verduidelijkt dat testamentaire bepalingen niet onder de toepassing vallen van de antimisbruikbepaling die artikel 3.17.0.0.2 van de VCF voorziet.
Witte lijst
De omzendbrief 2015/1 bevat een zgn. “witte lijst” van “veilige” rechtshandelingen die, voor zover ze geen deel uitmaken van een gecombineerde constructie, op zich niet als fiscaal misbruik worden beschouwd.
Tot deze rechtshandelingen behoren:
•schenking via een handgift of een bankgift;
•schenking bij een akte verleden voor een notaris in het buitenland;
•gefaseerde schenking van onroerende goederen met tussenperiode van meer dan 3 jaar;
•schenking onder last;
•schenking onder ontbindende voorwaarde;
•schenking door grootouders aan kind(eren) en/of kleinkind(eren);
•schenking met voorbehoud van vruchtgebruik of ander levenslang recht;
•schenking waarop het verlaagd tarief van de schenkbelasting van toepassing is;
•schenking die een in de VCF van 13 december 2013 voorziene vrijstelling van schenkbelasting geniet;
•tontine- en aanwasclausules.
Zwarte lijst
In de nieuwe omzendbrief 2015/1 zit ook een zgn. “zwarte lijst” van “verdachte” rechtshandelingen die de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) wel als fiscaal misbruik zal beschouwen.
Behoren tot de rechtshandelingen die als fiscaal misbruik beschouwd worden, tenzij de belastingplichtige bewijst dat de keuze voor de rechtshandeling of het geheel van rechtshandelingen verantwoord is door andere dan fiscale motieven:
•éénzijdige verblijvingsbedingen of bedingen van ongelijke verdelingen van de huwelijksgemeenschap, losgekoppeld van een overlevingsvoorwaarde (beter bekend als de zgn. sterfhuisclausule (gaat in tegen art. 2.7.1.0.4, VCF));
•erfpachtconstructies: een gesplitste aankoop van onroerend goed door een vennootschap samen met een gelieerde partij (vennootschap of natuurlijke persoon) (gaat in tegen art. 1.1.0.0.2, eerste lid, 24° en art. 2.9.4.1.1, VCF);
•inbreng van een goed in het gemeenschappelijk vermogen door één echtgenoot onmiddellijk of binnen een korte tijdspanne gevolgd door de schenking van dit goed door beide echtgenoten (gaat in tegen de heffingsgrondslag en de progressiviteit van de artikelen 2.8.3.0.1, § 1 en 2.8.4.1.1, § 1 en § 2, VCF);
•uitbreng uit de huwelijksgemeenschap van roerende goederen, voorafgegaan of gevolgd door een wederzijdse schenking tussen echtgenoten (gaat in tegen art. 2.7.1.0.4, VCF);
•verzaking aan vruchtgebruik op een onroerend goed, gevolgd door een schenking (gaat in tegen de artikelen 2.8.3.0.1, § 1 en 2.8.4.1.1, § 1 en § 2, VCF).
Minister Turtelboom benadrukt dat beide lijsten geenszins limitatief zijn, noch in de ene, noch in de andere zin. Rechtshandelingen of een geheel van rechtshandelingen die niet opgenomen zijn in deze beide lijsten zijn noch ipso facto veilig, noch ipso facto verdacht.
Subsidiariteit antimisbruikbepaling
Vlabel acht een aantal rechtshandelingen of constructies belastbaar op basis van reeds bestaande wettelijke bepalingen in de VCF, zonder zich te moeten beroepen op de antimisbruikbepaling.
In zo’n gevallen moet in hoofdorde de toepasselijkheid van de reeds bestaande wettelijke bepaling worden verdedigd. De antimisbruikbepaling zal in deze gevallen in ondergeschikte orde worden ingeroepen, voor het geval de door Vlabel in hoofdorde verdedigde thesis niet zou worden aanvaard.
In werking
De omzendbrief 2015/1 van 16 februari 2015 vervangt vanaf 1 januari 2015 de omzendbrief 2014/2 van 23 december 2014.
Bron:Omzendbrief 2015/1 van 16 februari 2015 betreffende art. 3.17.0.0.2 van de Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december 2013, zoals gewijzigd door het decreet van 19 december 2014. – Antimisbruikbepaling. – Fiscaal misbruik. – Registratiebelasting en erfbelasting, BS 25 maart 2015.