De wetgever maakt het in de ‘wet houdende diverse bepalingen inzake justitie’ mogelijk om een recht van opstal te vestigen bóven of ónder andermans grond, en niet alleen óp die grond, zoals tot nu in de wet stond. Het opstalrecht kan voortaan uitgeoefend worden door élke titularis van een onroerend zakelijk recht; weliswaar binnen de grenzen van dat recht.
Het recht van opstal is voortaan het tijdelijk zakelijk recht om gebouwen, werken of beplantingen, geheel of gedeeltelijk, óp, bóven of ónder andersmans grond te hebben.
Vanaf nu kan een energieproducent zonnepanelen plaatsen op het dak van een kantoorgebouw of school, via het recht van opstal. Ook al staan die zonnepanelen niet ‘óp’ de grond; er is dus geen rechtstreekse band met de grond.
Het eigendomsrecht op de infrastructuur (zonnepanelen) wordt in dat geval juridisch afgesplitst van het eigendomsrecht op het gebouw waarop de zonnepanelen geplaatst worden. De eigenaar van het gebouw hoeft zelf geen eigenaar te zijn van de grond waarop het gebouw werd geplaatst, en is misschien zelf een opstalhouder.
De verruiming laat ook toe om een opstalrecht te verlenen voor constructies onder de grond, zoals parkeergarages.
Waar het opstalrecht enkel uitgeoefend kon worden door de grondeigenaar, kan het recht nu ook uitgeoefend worden door een titularis met een beperkt zakelijk recht, zoals een vruchtgebruiker, een persoon die zelf opstalhouder is, of een erfpachthouder.
In dat geval zal het ‘nieuwe’ opstalrecht binnen de grenzen van het onderliggende recht (vruchtgebruik, erfpacht,…) moeten blijven, zullen de bevoegdheden verbonden aan het nieuwe opstalrecht niet ruimer kunnen zijn dan de bevoegdheden van de opstalgever, en kan de duur van het opstalrecht in principe niet langer zijn dan de duur van het onderliggende recht.
Bij het verstrijken van het opstalrecht gaat het eigendomsrecht op de opstallen – gebouwen, werken beplantingen – voortaan over op de opstalgever of diens rechtsopvolger, en dat zal alleen de grondeigenaar zijn als het recht van de opstalgever intussen is uitgedoofd.
De verruiming van het toepassingsgebied van het opstalrecht gaat in op 24 mei 2014. Dat is 10 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad.
Bron:Wet van 25 april 2014 houdende diverse bepalingen betreffende Justitie, BS 14 mei 2014 (art. 124-127 DB Justitie).